TIRANË, 12 Shtator /ATSH- N.Lena/. – Zbulimet e fundit të tempujve pagan të lutjeve dhe flijimeve drejtuar perëndive kanë sjellë një interesim të veçantë të historianëve, arkeologëve, por dhe të turistëve në zonën e Kurveleshit.
Në një kodrinë të rrethuar me një pyll lisash, i mbiquajtur “Maja e Seferajve”, ku të ofrohet një pamje e rrallë e Kanioneve të Nivicës dhe malit të Këndrevicës, një shesh i madh i shtruar me pllaka guri dhe i rrethuar nga 5 lisa madhështorë, duhet të ketë qenë vendi i ritualeve të lashta.
Një mur rrethor ku banorët ndezin qirinj apo bëjnë kurban duke spërkatur vendin me gjakun e flive.
Ndoshta ky vend mund të jetë tempulli i fundit ku ende misteri i lisit adhurohet.
Vendi përqark i mbushur me “Gurë Rrufeje” saktësisht një vend ku Zeusi hidhte flakën e tij. Rreth 500 metra larg në 1978 u zbulua statujëza antike e Zeusit të Nivicës, i datuar diku në shek V-IV p.k .
“Ka shumë mundësi që edhe ky tempull të ketë qenë i dedikuar mistereve të interpretimit të zhurmës së gjetheve të lisave të shenjtë nga priftërinjtë e Orakullit të Lisave ,”Selenjtë” që flinin përtokë me këmbët e palara”, shpjegon studiuesi Auron Tare.
Më poshtë këtij tempulli, një vend tjetër i shenjtë është dhe Qisha (kisha) e Vinjës, ndoshta një kapele paleokristiane.
E pamundur të gjesh një tjetër peizazh të mbushur me kaq shumë histori ku shekujt nuk ndjekin njeri-tjetrin, por thjeshtë bashkëjetojnë”, përfundon komentin e tij Tare.
Kurveleshi është një krahinë që jep mundësi për një turizëm në disa fusha si ajo e natyrës, turizmit malor, kulturor, historik dhe të traditës. Por deri më sot kjo krahinë pothuajse ka mbetur e pa zhvilluar në këtë fushë.
Kjo për arsyen se ajo është një zonë tepër e thellë në zemër të Labërisë. Infrastruktura rrugore është e vështirë dhe mundësitë e lëvizjes janë të kufizuara. Ka disa mundësi të futesh në Kurvelesh, nga Tepelena, Gjirokastra, Vlora dhe Borshi.
Nga Borshi në Kurvelesh futesh nëpërmjet Çorrajt dhe Kuçit. Kjo është një zonë pothuajse e harruar por me potenciale të mëdha për turizmin. Krahina e Kurveleshit është zonë malore, e ndërtuar kryesisht nga shkëmbinj gëlqerorë e pjesërisht nga flishi, me reliev të lartë e të ashpër në pjesën më të madhe të tij, që në Kurveleshin e Sipërm merr karakterin e një rrafshnalte shumë të copëtuar nga përrenjtë me shtretër të thellë e gryka të ngushta në trajtë kanionesh që shkojnë deri në 150 m të thella, rrëpirash e humnerash si në Nivicë, Lekdush etj.
Janë të përhapura shumë dukuritë dhe format karstike si: gropa, puse, galeri, shpella si dhe mjaft fusha karstike si ajo e Progonatit, e Golemit etj, ku janë përqendruar edhe qendrat kryesore të banimit dhe tokat bujqësore. Kanionet e Nivicës kanë filluar të shfrytëzohen nga turizmi i aventurës dhe i sporteve të ujit.
Kurveleshi i Sipërm, në pikëpamjen natyrore, është një kështjellë nga ku, për të dalë në qendër të tij, në Gusmar, mund të futesh vetëm nëpër disa drejtime e kryesisht grykash malore si: Gryka e Bënçës, Gryka e Vërmikut, Gryka e Borshit për në Kuç e Grykë të Shurit deri në Gusmar dhe Gryka e Kaparielit, që të nxjerr në Golem-Gusmar 
apo edhe Qafa e Kreshtës. Ky pozicion gjeografik e shkëput disi Kurveleshin, sidomos atë të Sipërm, nga krahinat e tjera dhe ka favorizuar qëndresën e armatosur të vendasve, por edhe ruajtien e vlerave etnokulturore sa më autoktone. Burimet e jetesës për këtë zonë janë kryesisht blegtoria dhe pemtaria. Tokat bujqësore janë të pakta dhe në vështirësi për tu ujitur.
apo edhe Qafa e Kreshtës. Ky pozicion gjeografik e shkëput disi Kurveleshin, sidomos atë të Sipërm, nga krahinat e tjera dhe ka favorizuar qëndresën e armatosur të vendasve, por edhe ruajtien e vlerave etnokulturore sa më autoktone. Burimet e jetesës për këtë zonë janë kryesisht blegtoria dhe pemtaria. Tokat bujqësore janë të pakta dhe në vështirësi për tu ujitur.
Kjo krahinë me një histori në mbrojtjen e gjuhës amëtare dhe të territoreve të saj, akoma ka problem të zhvillimit dhe të prezantimit të traditës dhe kulturës së saj te vizitorët e huaj që duan të njihen me të. Kjo për shkak të infrastrukturës rrugore të vështirë. Por zbulimet e fundit në fushën e trashgimisë kulturore, të historisë së herëshme të vendbanimeve, gjetja dhe reklamimi i objekteve të kultit pagan të riteve dhe flijimeve, do ta bëjë këtë zonë më të ekspozuar përball turizmit të historisë dhe kulturës së jetesës./m.m
https://www.ata.gov.al/tempujt-pagan-te-zbuluar-ne-zonen-e-kurveleshit-shtojne-turistet/?doing_wp_cron=1473876686.3543269634246826171875
Nessun commento:
Posta un commento